Garai batean ohikoa zen herri eta hirietako kaleak jolasean ari ziren neskamutikoz beteta ikustea. Irudi hori, ordea, gutxiago ikusten da gaur egun. Autoek hartu dute haien lekua, eta umeek aspalditik zuten jolastoki erraldoi, bizi eta naturala galduz joan dira. Gurasoen artean eragin nabaria izan du hirien inguruan zabaldu den segurtasunik ezaren usteak, eta gutxiago uzten diete umeei beren kabuz kalean jolasean. Parkeetara mugatu da kasu askotan umean kaleko jolasa, eta horiek ere ez dira haien ikuspegitik egin.
Hori ikusirik, kaleko jolas libreak umeen garapenean eta heziketan duen garrantziaz ohartarazi, eta kaleak umeentzako berreskuratzeko beharra aldarrikatu dute aditu askok.
Umeentzako hiriak «erabat» galdu direla azaldu du Nafarroako Unibertsitate Publikoko irakasle Alfredo Hoyuelosek, eta batez ere hiriak antolatzeko eta eraikitzeko eredu berriei egotzi die errua. «Autoentzako
eta gizonezko langileentzat daude antolatuta».
Hiriak eta herriak ziurrak ez diren irudia zabalduz joan da, eta gurasoek ideia hori barneratu dute. Hori dela eta, erreparo gehiago dituzte umeei kalean bakarrik eta libre jolasten eta ibiltzen uzteko. «Kontraesanezkoa da, hainbat herri eta hiritan egin diren ikerketek erakutsi baitute umeak kalean egonda, hiriak ziurragoak direla, eta justu kontrakoa egiten ari gara, umeak kaleetatik kentzen», esan du Hoyuelosek. Umeak hirietan gutxiago ikusteko beste arrazoi bat ere aipatu du Iñaki Larrea Huheziko irakasleak. «Garai batean, gurasoak joaten ziren eskolara umeen bila, eta gero kalean geratzen ziren jolasten. Gaur egun, eskolaz kanpoko jardueratara apuntatzen dituzte, adibidez».
Egin diren parkeen tamainari erreparatu dio Telleriak: «Egitura handiak dira. Baina beharko lirateke parke txiki gehiago. Aditu askok esan izan dute etxe guztietatik gehienez 300 metrora parke batek egon behar duela. Eremu jolasgarri txiki asko behar dira, sarean ulertuta».
Indarra hartzen ari diren jolas guneak, gainera, ez daude kalean. Ludotekak eta txiki parkeak dira horiek. «Leku itxiak dira, kalearekin harremanik ez dutenak. Gainera, indarrean dagoen eredu kapitalistaren isla dira. Bultzatzen dituzten gizarte harremanak kapitalean oinarrituta daude. Izan ere, txiki parkeak edo espazio horietara joateko dirua behar da», esan du Telleriak. Alde horretatik, espazio publiko eta pribatuen arteko muturreko banaketa gainditu, eta erdibidekoak diren espazioak berreskuratzea galdegin du. «Adibidez, etxeetako atariak, edo kalera irekita dauden garajeak».
Egin klik hemen berri osoa irakurtzeko.
Berrian 2015/11/28an argitaratutako berria.
Sarrera hau egin daiteke: Espainiera